Η σημαία του μπαμπά μου....

Βλέποντας σήμερα, τόσες σημαίες να ανεμίζουν σε κήπους και μπαλκόνια, προσπαθώ να φέρω μπροστά μου, την πρώτη μου μνήμη από σημαία. Και ίσως αυτή, η πρώτη μνήμη, να είναι μια σημαία στα χέρια του μπαμπά μου.

Στην Χούντα, δεν ξέρω, δεν θυμάμαι, αλλά θα πρέπει την εθνικοφροσύνη σου, τον πατριωτισμό σου, να τον μέτραγες με το να ανεμίζει η ...γαλανόλευκη στο κοντάρι του σπιτιού σου, στις εθνικές γιορτές.
Σε προσχολική ηλικία, μου άρεσαν πολύ τα εμβατήρια, οι παράτες, και το μαράζι μου ήταν ότι ο υπέροχος ήρωας μου, ο μπαμπάς μου, δεν με πήγαινε να χαζέψω τους μαθητές που έκαναν παρέλαση στην πλατεία, περίμενα σαν τρελή να μεγαλώσω, να κάνω και εγώ παρέλαση, άσε που έκλεινε την τηλεόραση στις στρατιωτικές παρελάσεις.

Αλλά εκείνο που μου έμεινε, ήταν, όταν κατέβαζε μετά την ….λήξη της 28ης Οκτωβρίου την σημαία, τύλιγε με αυτήν τα τελευταία καλοκαιρινά ρούχα, και τα έβαζε με ναφθαλίνη στο πάνω μέρος της ντουλάπας.

Αυτή η σημαία ανέμιζε τόσο …ηρωικά δύο φορές τον χρόνο στον κήπο μας, και μετά χρησίμευε για να τυλίγει κάτι μπεζ λινά κουστούμια του.

Άργησα πολύ να καταλάβω ότι την τιμωρούσε. Δεν είχε τα κότσια να μην την κρεμάσει, αλλά, και ένοιωθε τόσο χυδαία να διαλαλεί το φρόνημα του. Το όποιο φρόνημα του.
Και παρά το ότι ήταν πολύ λίγες και πολύ συγκεκριμένες οι ώρες που πέρναγα με τον μπαμπά μου, ίσως αυτήν την διαδικασία της αποκαθήλωσης, της …ατίμωσης …του …. συμβόλου, να την έκανε μαζί μου, …για να το δω. Εγώ βέβαια τότε πίστευα ότι σε όλα τα σπίτια, σε αυτό χρησιμεύουν οι σημαίες, τυλίγουν τα τελευταία καλοκαιρινά με μπόλικη αηδιαστική ναφθαλίνη.

Μέσα στις παιδικές μου έννοιες, να τρέξω πιο γρήγορα από την φίλη μου την Λένα, να με μάθει ποδόσφαιρο ο φίλος μου ο Αντώνης, να ανακατεύω το γλυκό πελτέ της γιαγιάς μου, να σεργιανάω στην Σμύρνη της μνήμης της, κατάλαβα ότι η χούντα τελείωσε όταν, αυτή η σημαία δεν ξαναβγήκε ποτέ, από το πάνω μέρος της ντουλάπας, μένοντας εκεί να τυλίγει διάφορα…..
Δεν ξέρω αν, ακόμα υπάρχει στο πατρικό μου. Ίσως και να την πέταξε τότε. Εγώ πάντως δεν την ξαναείδα ποτέ.

Υποθέτω ότι σε όλα τα Ελληνικά σπίτια, την. ..διαπαιδαγώγηση και τα καθημερινά, τα αναλάμβανε η μαμά, και έτσι γινόταν και στο δικό μας σπίτι.

Όμως οι συζητήσεις, οι απορίες, τα γιατί, λύνονταν ή επιχειρούσαν να λυθούν από τον μπαμπά.
Σε ότι απορία είχα, η απάντηση του ήταν ….ο τάδε λέει αυτό….. ο δείνα λέει εκείνο, έλα να δούμε μαζί αυτό, έλα να διαβάσουμε μαζί εκείνο.

Ποτέ δεν μου απάντησε…. «ξέρω». Ακόμα και στις πιο βασανιστικές μου, πολύ απλοικές …φιλοσοφικές απορίες …υπήρχε ένα, ναι μεν …αλλά.

Η πιο χαρακτηριστική του έκφραση ήταν «λένε…..», και όταν πια λίγο μεγάλωσα, η έκφραση που χρησιμοποιούσε ήταν «η κρατούσα άποψη είναι ….»

Άργησα πάρα πολλά χρόνια να καταλάβω, πόσο πολέμιος της βεβαιότητας ήταν. Δεν μπορούσα να χωνέψω, ότι οι δασκάλες μου ήξεραν τα πάντα, η μαμά μου ήξερε τα πάντα, οι φίλοι μου ήξεραν τα πάντα, και εκείνος….. τίποτα.
Άργησα να καταλάβω πόσο πολεμούσε να καταρρίψει, να ξεριζώσει, πρώτα από μέσα του και μετά και από μένα, την όποια βεβαιότητα είχε ή εγώ προσπαθούσα απεγνωσμένα, να αποκτήσω.

Ίσως επειδή τον αγαπούσα τόσο πολύ, ίσως επειδή τον αγαπάω τόσο πολύ, τον κοντράρισα απίστευτα, αντιπάλεψα επί πολλά χρόνια την άποψη του, ότι ...η Θέση, η Βεβαιότητα είναι άχρηστο, καταστροφικό, ευνουχιστικό βάρος. Πίστεψα και εγκλωβίστηκα σε κακομασημένες θέσεις και βεβαιότητες, αλλά …. μάλλον ο σπόρος του….έπιασε. Σας έχω πει, ότι πια, λατρεύω το …ίσως…

Κάπως έτσι μέσα απο τα μάτια του βίωσα και την έννοια της Πατρίδας.

Ντυμένη Καραγκούνα, Σουλιώτισσα, ή Αμαλία, αφου είχα πει δέκα φορές το ποιημα μου στην μαμα μου, με στόμφο και τονίζοντας τις λέξεις πολύ ….θεατράλε, καμαρώνοντας, έμπαινα στο γραφείο του να το απαγγείλω και σε εκείνον.

Με άκουγε, με χειροκροτούσε, με φίλαγε …. και μετά…διέλυε όλον τον ενθουσιασμό μου, όλο το παραμύθι μου, λέγοντας μου …αν είχες γεννηθεί, 1000 χιλιόμετρα βορειότερα, ή 2000 χιλιόμετρα ανατολικότερα ή 3000 χιλιόμετρα δυτικότερα, ή 4000 χιλιόμετρα νοτιότερα, …. τι θα ήσουν ντυμένη, πότε θα είχατε γιορτή στο σχολείο, τι ποίημα θα έλεγες, …έλα να δούμε…. έλα να ψάξουμε.
Την άλλη μέρα στην σχολική παράσταση, απαγγέλλοντας όσο πιο ενθουσιωδώς μπορούσα το

«Aρματ' αν σου λείπουν και κανόνια

σου περσεύει η πίστη κι η καρδιά.

Τρεις χιλιάδες ένδοξα όλα χρόνια

τη χρυσή σου αγιάζουν λευτεριά.»

μέσα μου αντιπάλευαν, το μπράβο της δασκάλας μου, το χειροκρότημα από όλους τους γονείς και τις παπουδογιαγιάδες των συμμαθητών μου, η μαμά μου με την φωτογραφική στο χέρι…. και από την άλλη το …χθεσινό βλέμμα του μπαμπά μου.
Μα τώρα πως στο διάολο θα το απηγγελλε αυτό, ή το όποιο άλλο, μια Κινεζούλα, μια Ινδή, μια Τουρκάλα, μια Γερμανίδα ή μια Σουδανέζα, ήθελα να τον μαλώσω;;;

Τα χρόνια πέρασαν, ίσως δεν ξέφυγα ποτέ από την ιδεολογική του ..δαγκάνα της άρνησης, μιας που για πολλά χρόνια θεωρούσα ότι είναι ο μόνος ....άσχετος ...σοφός του κόσμου….που από τύχη ..βρέθηκε τόσο κοντά μου, από τύχη μένει μέσα στο σπίτι μας.
Στην πορεία πίστεψα και απέρριψα, άλλοτε με πολύ γοργούς και άλλοτε με πολύ αργούς ρυθμούς, χιλιάδες πράγματα. Άλλοτε με την λογική, άλλοτε με το θυμικό, και άλλοτε και με τα δύο μαζί...

Εκείνος έλεγε και λέει ...ακόμα, «προσπαθώ να μην πιστέψω τίποτα». Δεν είναι έτσι. Πίστεψε και πιστεύει πολλά. Πολλά και βασανιστικά. Δεν αντέχει να μην πιστεύει ακόμα και σε όσα απορρίπτει. Και αν εκείνος δεν τα κατάφερε, ίσως κανείς να μην τα καταφέρει. Ή τουλάχιστον εγώ.

Όταν πια τον ρωτάω κάτι, συχνά προβοκατόρικα, και ακόμα συχνότερα γιατί θέλω να ξαναζήσω, να αναπαράγω, εκείνες τις μαγικές ώρες που περνούσαμε μαζί στο γραφείο του, όταν σηκωνόταν απο την πολυθρονα του και καθόταν μαζί μου στον καναπέ, δεν μου λέει πια, έλα να ψάξουμε, ο τάδε λέει αυτό …ο δείνα λέει εκείνο…. Τώρα μου λέει, "γιατί ρωτάς, η απάντηση εξαρτάται από τον λόγο για τον οποίο την χρειάζεσαι».
Μπορεί να είναι υπεκφυγή, μπορεί και να το πιστεύει. Ή απλά τώρα ξέρει...ότι ξέρω...

Στο τι είναι η Πατρίδα φαντάζομαι, θα απαντούσε «ο ορισμός εξαρτάται από τον λόγο της ερώτησης, απο το τι το θέλεις, απο το που θα το χρησιμοποιήσεις»

Και έτσι μόνη μου, έτσι χωρίς λόγο, έτσι που είδα όλες αυτές τις σημαίες να ανεμίζουν, αν σήμερα, σκεφτόμουν τι είναι η Πατρίδα μου….θα έλεγα απλά …Πατρίδα μου είναι αυτό ....που ξέρω.

Αυτό που είναι πιο κοντά σε μένα, από άποψη γλώσσας, ηθικής, αισθητικής, καιρού, μουσικής, μυρωδιάς. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο.

Αν Πατρίδα είναι μια θάλασσα και ένα ταβερνάκι μέσα στην άμμο…. είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι μια χειμωνιάτικη λιακάδα…..είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι ο Λειβαδίτης και η Δημουλά …είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι η …κοινωνική περιέργεια, για τον λόγο που τσακώνεται ο απέναντι με την κοπέλα του…είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι η τιγκαρισμένη Κηφισίας στις 5 το ξημέρωμα του Σαββατόβραδου…είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι το απόλυτο χάος που την τελευταία στιγμή, όλα μπαίνουν στην θέση τους…είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι το κατάστρωμα της Ρομίλντα…. είμαι Ελληνίδα

Αν Πατρίδα είναι το πανηγύρι στην Αιγιάλη ....είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι οι φίλοι μου….είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι το απομεσήμερο της Παρασκευής στην Σοφοκλέους και στην Ευριπίδου, μέσα στα αρώματα και στα περίεργα μπαχάρια ….είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι το Κυριακάτικο ξημέρωμα για εφημερίδες στην Ομόνοια….είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι ένα λυτρωτικό ζεϊμπέκικο…είμαι Ελληνίδα
Αν Πατρίδα είναι ….ο πατέρας μου….είμαι Ελληνίδα

Δεν μου χρωστάει η …Πατρίδα και δεν της χρωστάω και εγώ.
Δεν νοιώθω τίποτα περισσότερο από μια γλύκα, για όλα όσα μικρά, πολύ μικρά σαν μνήμες και σαν προσδοκίες έζησα μέσα σε αυτήν, ή κάποια χρόνια μου έλλειψαν απο αυτήν. Τυχαία.
Νοιώθω πολύ μεγαλύτερη συγγένεια με τον Ιταλό που ζει στην Ρώμη παρά με τον Κρητικό από τα Ζωνιανά ή τον Μακεδόνα από την Φλώρινα.

Με αφήνουν απόλυτα αδιάφορη, όχι….μάλλον με ενοχλούν αφάνταστα, οι σημαίες, οι παράτες, οι ηρωισμοί, οι παλιγγενεσίες, τα φλάμπουρα, οι τελετές, οι ιστορικές αναφορές και ερμηνείες. Από όπου κι αν προέρχονται, ότι κι αν εξυπηρετούν..

Με αφήνει απόλυτα αδιάφορη το εθνικό παρελθόν και το εθνικό μέλλον.
Τον όποιο ηρωισμό μπορώ να τον δω, να με συγκινήσει, να με συγκλονίσει, μόνο μέσα από τον ανθρώπινο πόνο και την ανθρώπινη αποκοτιά. Από όπου κι αν προέρχεται, από όπου κι αν εκφράζεται, ότι και αν επιδιώκει.

Να, Πατρίδα μου, είναι αυτό το παρατημένο στον καναπέ, τύμπανο για την αυριανή παρέλαση της κόρης μου, Πατρίδα μου είναι η Βασιλειάδου και ο Αυλωνίτης στους «Γαμπρούς της Ευτυχίας», Πατρίδα μου είναι αυτά τα χρυσάνθεμα από τον κήπο του εξοχικού μας, Πατρίδα μου είναι το μεσημεριανό γλέντι με τα ρακόμελα που στήθηκε από το τίποτα, Πατρίδα μου είναι αυτό το γλυκό βερίκοκο που ετοιματζίδικο πια, δεν έχει την μυρωδιά των βερίκοκων της γιαγιάς μου που ψήνονταν στον ήλιο του καλοκαιριού ένα μήνα ..


Υ.Γ. Πρέπει να θυμηθώ να ρωτήσω τον μπαμπά μου, αν την έχει πετάξει στα σκουπίδια εκείνη την μεγάλη σημαία, ή αν ακόμα είναι παρατημένη να τυλίγει στο πάνω μέρος της ντουλάπα μπεζ λινά κουστούμια το φθινόπωρο και γκρι ψαροκοκαλα σακάκια την άνοιξη …..