Μεγάλες Χίμαιρες

Εκατό χρόνια πριν, και μόλις 2-3 χρόνια πριν το 1914, ένας χαρωπός φιλελεύθερος, έμπλεος θαυμασμού μιας εποχής -που μετά το …σφαγείο του Α’ Παγκόσμιου πολέμου, ξέμεινε να ονομάζεται «Belle époque» - Ωραία Εποχή - διαβεβαίωνε στη «Μεγάλη του Χίμαιρα» ότι οι Μεγάλοι Πόλεμοι ήταν πια παρελθόν. Κι αν χρειαζόταν και κανένας πόλεμος …θα γινόταν πέρα από την …Ευρώπη. Μα ποιος θα ήθελε να διαταράξει τους παραδείσους που είχε δημιουργήσει η τοτε ...παγκοσμιοποίηση; Επενδύσεις Γάλλων στη Γερμανία, επενδύσεις Άγγλων στη Γαλλία, μοιρασιές αποικιών, εξαιρετική και πρωτόγνωρη πολιτική σταθερότητα.

Αλλά ακόμα περισσότερο, φτηνό εργατικό δυναμικό, φτηνές τιμές άνθρακα, οι κοινωνικές επιστήμες να ανθίζουν και οι επιστήμες να ανοίγουν τα τεραστια φτερά τους, απο την μια συνθλιβοντας αξιώματα και απο την άλλη δημιουργώντας εμπορευσιμα αγαθά.

Το τεράστιο άνοιγμα της ψαλίδας, ανάμεσα στους έχοντες και στους μη έχοντες, δεν αξιολογούνταν ως … ιδιαίτερης σημασίας απο τους φιλελευθερους, αντιθετα αντιμετωπιζόταν περίπου …γραφικά κάπου στα καλλιτεχνικά στέκια της Μονμαρτρης και σαφώς επικαλυπτόταν από τα φτερά, τα πούπουλα και τις γούνες που περνοδιάβαιναν ανάμεσα στο Μπιαριτς και στη Ντοβιλ, στις εντυπωσιακές εκδηλώσεις της όπερας του Παρισιού και στα γαστριμαργικά gala του Maxim’s.

Αλλά ασφαλώς δεν ήταν μόνο οι χαρωποί φιλελεύθεροι με τις Μεγάλες τους Χίμαιρες που αποδείχθηκαν …εξαιρετικά μεγάλες και εξαιρετικά χίμαιρες, υπήρχαν κι …άλλοι, αυτοί που θεωρούσαν ότι ο «υπεριμπεριαλισμός» θα βάλει τέρμα στον ανταγωνισμό των εξοπλισμών και οι πολιτικές των μεγάλων δυνάμεων θα είναι πολεμικά επιθετικές, μόνο απέναντι σε κάποιες καθυστερημένες γεωργικές χώρες.

Την ώρα όμως που οι νέοι gentlemen, είτε με το …αυτοκίνητο, είτε νοικιάζοντας βαγόνια, περιόδευαν στον νέο ασφαλή ευρωπαϊκό κόσμο…οι Μεγάλοι των Μεγάλων χωρών, οι Άρχουσες Τάξεις διαβάζαν χαμογελώντας καθησυχαστικά τις χαζοχαρούμενες «Μεγάλες Χίμαιρες» και ετοιμάζονταν για τον Μεγάλο Πόλεμο. Και επειδή η Ιστορία είναι μια αμείλικτη Κυρία της Μνήμης, ας μας θυμίσει ότι και τα κυριότερα Κόμματα της Δεύτερης Διεθνούς, παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα τους σε καιρό …ειρήνης, ψηφίσαν για τις πολεμικές πιστώσεις και οι …εναντιούμενοι στον πόλεμο, μια ελάχιστη …μειοψηφία που …τότε θεωρήθηκε γραφική και ...μετά ιστορικά δικαιωμένη.

Ο Πόλεμος θα γινόταν ακόμα κι αν ο Πρίντσιπ δεν ...πετύχαινε τον Φερδινανδο. Άλλωστε δεν τηρήθηκαν ούτε καν τα προσχήματα, μιας που και αν και η Σερβία …είχε αποδεχτεί όλους τους εξωφρενικά ατιμωτικούς όρους της ΑυστροΟυγγαρίας, το Βελιγράδι βομβαρδίστηκε. Τίποτα πια, δεν μπορούσε να γυρίσει τα πράγματα …πίσω. .

Αν κάτι …τραγουδάει η Ιστορία του προηγούμενου αιώνα, είναι ότι η Γερμανία και οι …δορυφόροι της, χάνουν. Ας θυμηθούμε όμως ότι στη τελετή της υπογραφής της Συνθήκης των Βερσαλιών- από πολλούς χαρακτηριζόμενη και ως μια από τις αιτίες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου- ποιοι τελικά παρεστησαν πέρα απο τις ...χαρωπές εορταστικου εφε, εθνικες αντιπροσωπειες.

Και από το 1919, τριάντα χρόνια αργότερα, με έναν Δευτερο Παγκοσμιο Πολεμο να ματωνει τα πραγματα ενδιαμεσα στο 1947. Marshall plan.

Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αν κάτι με εντυπωσίασε από την χθεσινή Σύνοδο Κορυφής, ήταν το όνομα που δόθηκε στο «αναπτυξιακό» κομμάτι της αναμενομενης αναδιάρθρωσης χρέους και της ελεγχομενης πτωχευσης στον προκαθορισμένο και βολικό χρονο. Σχέδιο Μάρσαλ. Προφανώς καιτο Truman Doctrine είναι …εδώ.

Εντελώς ανιστόρητοι ή εντελώς κυνικοί; Υποθέτω και τα δυο…