Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

Κεκλεισμένων των θυρών

Ένα σαλόνι. Ένα κλειστό δωμάτιο. Τρεις καναπέδες.
Δεν υπάρχουν παράθυρα. Δεν υπάρχουν καθρέφτες. Δεν υπάρχουν στολίδια. Δεν υπάρχουν λουλούδια. Δεν υπάρχουν βιβλία. Δεν υπάρχει διέξοδος.

Τρεις άνθρωποι. Και οι τρεις …νεκροί. Η Κόλαση. Ένας περίεργος …υπηρέτης- ο βαλές της Κόλασης- τους έχει οδηγήσει εκεί.
Τρία πρόσωπα που αναζητούν να προσδιοριστούν το ένα στα μάτια του άλλου.

Δεν υπάρχει μέλλον. Υπάρχει αμετάκλητο παρελθόν. Υπάρχουν οι πράξεις τους που έχουν ήδη τελεστεί, υπάρχει το …εγκληματικό τους παρελθόν.
Το παρόν κλείνεται ασφυκτικά ανάμεσα σε αντιδικίες, σε διαξιφισμούς, σε ειρωνείες, σε ηθικολογικούς εκβιασμούς. Κάθε μία από τις αλλεπάλληλες προσπάθειες να στήσουν οποιαδήποτε μορφή επικοινωνίας μεταξύ τους, ναυαγεί. Ο ένας γίνεται ο βασανιστής του άλλου.
Η μόνη σχέση που τους απομένει να διαχειριστούν, είναι η σχέση του «δήμιου» με το «θύμα». Ένας φαύλος κύκλος, μια αέναη εναλλαγή, «θυμάτων» και «δημίων». Και έτσι η μόνη συμφωνία που μπορούν, που τους απομένει να συνομολογήσουν είναι μία. Συνοψίζεται στη φράση του φοβισμένου, του τρομαγμένου, του δειλού Garsin, που αποδέχεται και ίσως και να συμφιλιώνεται πια, με το ότι η Κόλαση είναι οι άλλοι.

Σε αυτό το κλειστοφοβικό σκηνικό, νοιώθω ότι ζούμε, ότι ασφυκτιούμε, εδώ και καιρό. Νεκροί. Χωρίς μέλλον. Οδηγημένοι από τον περίεργο…υπηρέτη στη Κόλαση. Ένα κλειστό σαλόνι, χωρίς παράθυρα, χωρίς στολίδια, χωρίς, βιβλία, χωρίς …διέξοδο. Πρωταγωνιστές και κομπάρσοι, σε ένα ρεπερτόριο πολύ συγκεκριμένων ρόλων. Κι η γκάμα των ρόλων να κινείται αυστηρά στην εναλλαγή από δήμιο σε θύμα και από θύμα σε δήμιο. Χωρίς καν δάκρυα.

Χθες οι εργαζόμενοι στα μέσα μαζικής μεταφοράς, έκαναν μηχανοκίνητη πορεία στο κέντρο της πόλης. Πήγαν στο Υπουργείο Υγείας να συμπαρασταθούν στους συγκεντρωμένους απεργούς γιατρούς.
Ήταν άραγε μια ελάχιστη, μια αμελητέα, μια αόρατη θαρρείς στο μάτι χαραμάδα, μια ελάχιστη, μια αδιόρατη ρωγμή στους τοίχους του σαλονιού της …Κόλασης?

20 σχόλια:

katerina είπε...

Έχουν γραφτεί εκατοντάδες κριτικές, ερμηνείες, προσεγγίσεις ή …ότι, για το θεατρικό έργο «Κεκλεισμένων των Θυρών».

Υπάρχει όμως και η μαρτυρία του ίδιου του Sartre για το δικό του έργο. Είναι εδώ.

Από την δική του ερμηνεία, για το δικό του έργο, κρατώ αυτό:
De sorte que, en vérité, comme nous sommes vivants, j'ai voulu montrer, par l'absurde, l'importance, chez nous, de la liberté, c'est-à-dire l'importance de changer les actes par d'autres actes. Quel que soit le cercle d'enfer dans lequel nous vivons, je pense que nous sommes libres de le briser. Et si les gens ne le brisent pas, c'est encore librement qu'ils y restent. De sorte qu'ils se mettent librement en enfer.

Μιας που στη πραγματικότητα είμαστε ζωντανοί, αυτό που ήθελα να δείξω με το παράλογο, είναι η σπουδαιότητα της ελευθερίας, δηλαδή η σημασία του να μπορείς να αλλάξεις τις πράξεις σου με άλλες πράξεις. Όποιος κι αν είναι ο κύκλος της Κόλασης μέσα στον οποία ζούμε, πιστεύω ότι είμαστε ελεύθεροι να τον σπάσουμε. Κι αν οι άνθρωποι δεν τον σπάνε, δεν τον διακόπτουν, είναι επίσης ελεύθεροι αν μείνουν μέσα σε αυτόν. Με αυτή την έννοια, παραμένουν με ελεύθερη βούληση στην …Κόλαση.

Τασος είπε...

προτιμω τον κυνισμο του μεντορα σου .....

ELvA είπε...

Καλησπερα Κατερινα!

Καπου διαβασα για το εργο αυτο οτι ''Η ειρωνεία βρίσκεται στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη κόλαση δεν προσφέρει πυρωμένα σίδερα και φωτιές σαν μαρτύριο, αλλά την ταπείνωση και τον εξευτελισμό των χαρακτήρων καθώς αυτοί αποκαλύπτονται μεταξύ τους. Οι ψυχές απογυμνώνονται από τα μυστικά τους και εκτίθενται στο ανελέητο φως της κόλασης''.

Ας ελπισουμε οι εργαζομενοι θα συνειδητοποιησουν γρηγοροτερα αντι ..αργοτερα οτι δεν εχουν τιποτα να χωρισουν και ας ενωθουν να πολεμησουν μαζι τη ..Κολαση που προσφερει για ..ζωη(!) ο κυβερνητικος φιλελευθερισμος και οχι μονο!

Καλο βραδυ απ το Βορρα!

celin είπε...

Κατερινα,δεν το εχω διαβασει το βιβλιο.Μεγαλη λογοτεχνικη μου παραλειψη,απτη στιγμη που γουσταρω με τα χιλια τον Σαρτρ!
Οσον αφορα την αναρτηση σου,τη θεωρω σπουδαια,οσο σπουδαια θεωρω και τη χαραμαδα που ανοιξε και τη περιγραφεις στην τελευταια σου παραγραφο.
Ειτε θα ειμαστε μαζι και θα συνεννοηθουμε και θα αλληλουποστηριχτουμε,
ειτε θα τσακιστουμε απο τους τοκογλυφους και τις Φιλιππινεζες τους.

Kος Μηδενικός είπε...

Προσωπικά οι τελευταίες σου γραμμές περισσότερο για στοκάρισμα μου κάνουν...παρά για χαραμάδα!

Ανώνυμος είπε...

(κατα παράβασιν υποσχεσης μου)

Εισαι καλή στα υπαρξιακοφιλοσοφικα.
Τι τη θες τη ρημάδα την εφηρμοσμένη πολιτικη?

Αστην για άλλους τσιριζεους. χαραμίζεσαι

ΓΣ

katerina είπε...

Και εγώ προτιμώ τον ...μέντορα μου. Αλλά μιλάμε για τόσο ίδιες εποχές και τόσο διαφορετικές οπτικές. Ο Σαρτρ υπερασπιστηκε με πάθος την ΕΣΣΔ, ο Καμύ, έφτασε να θεωρείται η Combat αντιδραστική.

Λοιπόν υπάρχει μια εξαιρετική ρήση- ή μάλλον μια από τις πιο ...εξαιρετικές φράσεις του ...μαυροποδαρου Καμύ. Ήταν την εποχή που βρέθηκε με την πλάτη στο καναβάτσο, όταν έπρεπε και όφειλε να καταδικάσει την γαλλική αθλιοτητα στην Αλγερία.

Είπε λοιπόν τότε, κάτι, που το κρατάω φυλαχτό
«Πιστεύω στη δικαιοσύνη, αλλά θα υπερασπιστώ τη μητέρα μου πριν τη δικαιοσύνη.»

katerina είπε...

Ελβάκι μου καλην εσπέρα.
Τα νέα σου...απο το Βορρά τα διαβαζω, τα δικά μας απο τον Νότο...άστα να πάνε στο διαβολο.

Λοιπόν ο Σαρτρ στο βιντεάκι που έχω βάλει στο πρωτο σχόλιο μου, λέει ότι ήθελε να γραψει ένα έργο που τριες φίλοι του ηθοποιοι θα ήταν διαρκώς στην σκηνή. Το διαρκώς τον παρεπεμεψε στην αιωνιότητα...και η αιωνιοτητα είναι η ...Κόλαση.
Την ελευθερία των πραξεων αλλά και το πως ρημαζουμε την ζωή μας οριοθετώντας τις πραξεις μας μέσα απο τα μάτια των αλλων, χοντρικά διαπραγματευεται .

Και εγώ μεσα απο τον τεμαχισμό της πληροφορίας που επιδιώκουν τα ΜΜΕ, μεσα απο την κάθε κατηγορία εργαζομένων που επιχειρουν να την στρέψουν απεναντι στην αλλη, σε μια λογική «δημιου-θυματος» και τουμπαλιν, σε γεγονοτα, σε τετελεσμένα, σε ένα αεναο παρόν που έχει μονο ηθικολογίες, ενοχές και εκβιασμούς, σε ένα κλειστοφοβικό ...σαλόνι, νομιζω ότι με έναν εμπνευσμένο σκηνοθέτη, θα μπορουσε να μεταφερθεί το εργο εξαιρετικά στην δική μας ...Κόλαση. Που ...ασφαλώς δεν ειναι οι ...Άλλοι. Έιναι ο συνδικαλισμός που είχε καταντησει συντεχνιακός. Και που τωρα η κριση ξαναβρισκει και ξανα-αναδεικνυει τα ταξικά του στοιχεία.
Ε, οι κρισεις είναι όντως ευκαιρίες. Αλλά όχι αυτές που ...φανταζονται.

katerina είπε...

Γεια σου Celin,
Νομιζω ότι ειναι πολύ πιο ενδιαφερον αν το βρεςι κάπου,σε κάποια καλή παρασταση, αν το δεις στο θέατρο αντι αν το διαβάσεις.

Αυτο το κλειστοφοβικό, το αδιεξοδο, την ένταση, τον πονο, το άγχος ακόμα και τον αιασθησιασμό αναμεσα σε μια σκληρή λεσβία και σε μια παιδοκτονο με εκπληκτικό ναρκισισμό, που βγάζει το εργο, θέλει την χρονική του συνεχεια, θέλει την υποβολή του. Τα θεατρικά συνηθως χάνουν στο βιβλίο,εκτός πια κι αν διαβαστουν μονοκοπανιάς και σε ...σκηνοθετημενο και σκηνογραφημενο περιβάλλον. Τα ...διαλλειματα στο διαβασμα της «ιστορίας», αποδυναμώνουν συνήθως το πιο ισχυρό σημείο του θεάτρικου. Το κλιμα.


Όσο για το τι θα γινει στην πορεία Celin, θα ήτνα ψέμα να πω ότι δνε ειμαι αισιοδοξη. Αλλά απεναντι σε έναν κόσμο που έχει απλά δυο χέρια για να πιασει τον διπλανό του απο την μια μεριά, απο την άλλη μεριά υπάρχει κάτι ισχυροτερο απο τα τανκς,ακόμα και το αιμα... Υπάρχουν τα τανκς μυαλου,υπάρχει ο φόβος. Αυτός ο παραλυτικός φόβος που αν δεν μετουσιωθεί σε ΘΥΜΟ....

katerina είπε...

Μηδενικέ... Μηδενικέ μου, εσυ με ξέρεις. Εσυ με καταλαβαινεις... ή τουλάχιστον ...προσπαθείς- κατανοώ και συμμεριζομαι βέβαια την δυσκολία σου να με καταλάβεις, την δική να δεις...να με καταλάβω. Αλλά για προσπαθησε!!!

katerina είπε...

Γ.Σ. βλέπω ΕΥΛΑΒΙΚΆ κάθε χρόνο τουλάχιστον 3 ή 4 φορές τον Θεό Connory, στο «Never Say Never Again». Προσωπικά το έχω εμπεδώσει και έτσι δεν δίνω ποτέ ...υποσχέσεις που έχουν μέσα την λέξη ...ΠΟΤΕ. Τις παραβιάζω ΠΑΝΤΑ.

Χαιρομαι που σου άρεσω στα... υπαρξιακοφιλοσοφικα. Παρόλα αυτά ειμαι τόσο,μα τόσο ΘΥΜΩΜΕΝΗ που θα επιμεινω στα ...εφαρμοσμένα

Ανώνυμος είπε...

Ειχα πει ότι θα σε διαβαζω
Είχα πει ότι δεν θα ξαναγραψω με την έννοια του να παιρνω θεση σε αυτα που γραφεις -μόλις σε διαβαζω στα εφηρμοσμενα, μου εμπνέεις αυτο το ...ευγενικο υφος με το οποίο εκφραζομαι!
ΓΣ

Τασος είπε...

καλημερα ΚΑΤΕΡΙΝΑ.ο γερμανος προεδρος του ifo κατηγορει την ευρωπαικη επιτροπη για προσπαθεια "κεντρικου οικονομικου σχεδιασμου'....λες να μην εχουμε παρει χαμπαρι?ΕΕΣΔ?

Μαίρη είπε...

Καλή μου Κατερίνα, ναί, έχεις δίκιο.
Σ΄ένα περίφρακτο δωμάτιο βρισκόμαστε τώρα και εχθρός είναι οι ΑΛΛΟΙ. Αυτό μας έκαναν να πιστέψουμε. Ισως πάλι, και οι ΑΛΛΟΙ να είναι θύματα και ο εχθρός να είναι ΑΛΛΟΥ.
Ομως εμείς πρέπει νάχουμε ανοιχτό μυαλό και καθαρή ματιά, γιατί μόνο έτσι θα δούμε την ...ρωγμή που έχουν κάνει τα δάκρυα, το αίμα και το "σκάψιμο", των προηγούμενων, να βρούμε την άκρη και να προχωρήσουμε, μέχρι να βρούμε την έξοδο.
Αρκεί, ακόμα, να ξεπεράσουμε και τις σειρήνες που θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι ποτέ δεν βγήκε κανείς από το δωμάτιο, ότι δεν υπήρξε παρελθόν, ότι όλα διαδραματίζονται εδώ, " κεκλεισμένων των θυρών"
Αν ακολουθήσουμε "το αίμα", θα δούμε την ιστορία μας και αυτή θα μας διδάξει το μέλλον, τον τρόπο να να βγούμε από το τούνελ, τον τρόπο να αναζητήσουμε την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Αρκεί να ξαναβρούμε το νόημα των λέξεων.
..." Για κείνον που λευτέρωσε το πνεύμα από τη φυλακή των προκαταλήψεων, δεν υπάρχει πραγματική φυλακή, γιατί κάνομε τις πέτρες να μιλούν, κι΄οι πέτρες μιλούνε για μας..."Μ. Γκόρκι -η φυλακή-
Υ.Γ. την καλημέρα μου και συνέχισε να γράφεις, έχεις το χάρισμα.

ένας στρατολάτης είπε...

Α, ώστε τελικά είμαστε ζωντανοί;

katerina είπε...

Α, ρε Τάσο... είδες τι πάθαμε! τώρα που έγινε η θαλασσα γιαουρτι,εμεις χάσαμε το κουταλι!

katerina είπε...

Καλη σου μέρα Μαιρη,
λοιπόν όλο το θέλω διακαώς και όλο αναβάλλω να ανοιξουμε μια συζητηση περί ...Ιστορίας. Ναι να ακολουθησουμε το δρόμο του ...αιματος, το δρόμο του ...χρηματος, το δρόμο της δουλειας και το δρόμο της ελευθερίας.

Να δουμε την ιστορία των ...νικητών και την ιστορία των νικημένων. Να δουεμ το πως και ποιος γραφει την Ιστορία.

Προσωπικά πιστευα πάντα ότι αν κοιτάξεις καλά ...όχι την πληροφορία της Ιστορίας, αλλά την ουσία της, τα πολλά μικρά, ταυτοχρονα που παραγνωριζονται,που εθωρουνται...επουσιώδη, μπορεί αν δει και το μέλλον.

Ψυχανεμιζομαι οτι, πολλλοι ξυνουμ εμε τα νυχια τοςυ τοιχους σε αυτό το ...κεκλεισμένων των θυρών σημερινο τοπίο.

katerina είπε...

Στρατολάτη καλημέρα,
φανταζομαι ότι το "ζωντανός ή νεκρός", ειναι στην διακριτική ευχερεια του καθενός... κατα την διαρκεια της ελάχιστης περιοδου μεταξυ της γεννησης και του θανατου.

Μαίρη είπε...

Κατερινάκι, δεν διαφωνώ καθόλου μαζί σου. Τα επουσιώδη είναι τα πιό χαρακτηριστικά. Μπορεί να μην είναι "τρανταχτά", είναι όμως καθοριστικά. Αλλά, πολλες φορές και τα άλλα, αυτά που " φωνάζουν" ώς ευκαιρίες σωτηρίας, είναι καλό να τα γνωρίζουμε, απλά για να τα αποφύγουμε στο μέλλον.

katerina είπε...

Μαίρη, αλλοπαρμένη εγώ αυτές τις μέρες-πήζω- και αλαροισκιωτη...πάντα, αυτό που ηθελα να γραψω στο προηγουμενο σχόλιο...αλλά τελικά άλλα έγραψα, είναι ότι θέλω να κάνω μια αναρτηση για την Ιστορία. Μόνο που επειδή σχεδον ποτέ, δεν γραφω... με ημερολογίο, πολλές φορές, όταν ξεκινάω να γραψω, δεν το καλουπώνω, το αφήνω να βγεί, ...όπως βγει, δεν μπορώ να πω το ποτε. Πάντως συντομα.

Και επειδή ξέρω το πάθος σου και τις γνωσεις σου γυρω πο την Ιστορία, παρακαλώ θερμα να συνδράμεις αυτή την κουβέντα.