«Η νάρκωση θα περάσει»

"Ω εσύ, πατρίδα μου, το ουράνιο τόξο
της ομορφιάς σου μας γεμίζει χαρά
και ο καθένας πρέπει με τη δουλειά του
να πλημμυρίζει χαρά την πατρίδα μας"
έγραφε ο 16χρονος Σοσέλο, μαθητής Ιερατικής Σχολής στο Γκόρι.

«Η σωστή μέθοδος ήταν ποτέ να μη λες, να μη γράφεις και, προπάντων, να μη σκέφτεσαι τίποτα που να ξεπερνάει τον ορίζοντα ενός σκουπιδιάρη. Κάναμε αβαρία στις αποσκευές ενός διανοουμένου, όπως οι επιβάτες ενός πλοίου που βουλιάζει -ως το απαραίτητο μίνιμουμ στερεότυπων φράσεων, διαλεκτικών κλισέ και τσιτάτων μαρξιστικών που αποτελούν τη διεθνή τζουγκασβίλεια αργκό". Αρθουρ Καισλερ

Κι ίσως ο Νικολάι Ρουμπασώφ, ο ήρωας του «Μηδέν και Άπειρο» να είναι η πιο «ρεαλιστική» …φιγούρα της εποχής. Ο Ρουμπασώφ θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε από τα στελέχη του Κόμματος, της εποχή των Δικών της Μόσχας. Εκεί που η αλληλοφαγία γίνεται καθεστώς. Στην αλυσίδα των εχθρών προηγούνται οι...σύντροφοι. Στελέχη άχρηστα πια στο καθεστώς που οικοδομεί ο Στάλιν. Ο ..Ατσάλινος δεν αρκείται στην τυφλή υποταγή, ρίχνει τα μπετα του πύργου της προσωπολατρίας.

Ο Ρουμπασώφ είναι Θύτης και Θύμα ταυτόχρονα. Ο ίδιος δεν έχει διστάσει να θυσιάσει …άλλους μέχρι να συντριβεί και αυτός στις μυλόπετρες του Κόμματος. Άλλωστε ο Κόμμα είναι ο μόνος φορέας της Αλήθειας. Τραγικός ήρωας ο Νικολάι Ρουμπασώφ, που ξέρει, ότι το τέλος του είναι προδιαγεγραμμένο. Δεν υπερασπίζεται καν τον εαυτό του. Κι ίσως ο θάνατος του να είναι η μόνη του κάθαρση.

Ο Αραγκόν ζητάει από το φίλο του τον Πικάσο να σκιτσάρει για το εξώφυλλο του «Les Lettres Francaises» μια προσωπογραφία του …Ατσάλινου (Στάλιν). Οι αναγνώστες της επιθεώρησης, γνωστοί αλλά και μη επώνυμοι διανοούμενοι, διαμαρτύρονται πολύ έντονα. Στα cafés γύρω απο το St Germain ξεσπάει πόλεμος. Ο Pierre Daix απειλεί με την παραίτηση του και κοβοντας βόλτες στο γνωστό σαλόνι του σπιτιου του Αραγκον και της Ελσας Τριολέ φωναζει «μα δεν είναι και ο Θεός, μα δεν είναι ο Πατέρας, ο Στάλιν», Κι εκείνοι του απαντούν «μα είναι ακριβώς αυτό….»

Απεχθανόταν λένε τους διανοούμενους αλλά γνώριζε πολύ καλά τη δύναμη τους. Ακόμα περισσότερο είχε την δύναμη να τους χειραγωγήσει. Άλλωστε την τραγική δεκαετία 30, ο Ναζισμός ανεβαίνει με φόρα τα σκαλοπάτια της ιστορίας και η ΕΣΣΔ …είναι μια κάποια λύση για την δυτική διανόηση.
Συνέδρια για την υπεράσπιση της Κουλτούρας στη Μόσχα αλλά κι αντιφασιστικά συνέδρια σε όλο το κόσμο. Τα τέρατα της διανόησης δίνουν το παρόν και τον τόνο. Μαν, Μπρεχτ, Χάξλευ, Πάσος, Φρόυντ, Σαρτρ, Αινστάιν...
Ο Μπάμπελ γνωρίζεται στο Παρίσι μεσω του Έρεμπουργκ με τον Μαλρό που εντυπωσιασμένος απο την προσωπικότητα του, αλλά και απο τα βιώματα του γραμμένα στο «Κοκκινο Ιππικό», πρωτοστατεί στο να συμμετέχουν μαζί με τον Πάστερνακ στο Διεθνές Αντιφασιστικό Συνέδριο των Συγγραφέων στο Παρίσι. Λίγα χρόνια αργότερα ο Εβραίος Μπάμπελ, ήρωας της Οκτωβριανής εκτελείται με προσωπική διαταγή του Στάλιν. Η ...κατηγορία «κατασκοπεία». Λουμπλιάνκα!!1Η Δίκη δεν δημοσιοποιείται. Ούτε και η εκτέλεση. Το 1954 ...αποκαθιστάται από τη Σοβιετική Ένωση. ... «Ανεξακρίβωτες αιτίες θανάτου»...

Με άλλους το καθεστώς υπήρξε ...δημοκρατικότερο. Τους επέτρεπε να επιλέξουν το είδος της ενοχής τους. «Κατάσκοπος» ή «μέλος τροτσκιστικής ομάδας». Αν ήσουν πολύ εξασθενημένος προτιμούσες το «κατάσκοπος» Εκτέλεση. Η δεκάχρονη εξορίασε στρατόπεδο συγκέντρωσης- η αντίστοιχη ποινή για την άλλη κατηγορία- ίσως να ήταν τρομακτικότερη προοπτική.

Ο Πάστερνακ επιβιώνει γραμμένος πάντα στα μαύρα κατάστιχα του καθεστώτος. Είναι ο πάταγος που κάνει ο “Δρ Ζιβάγκο» όταν εκδίδεται στην Ευρώπη, αυτός που τον διασωζει. Αυτός που του επιτρέπει να βιοπορίζεται σαν μεταφραστής.
Ο Μαντελστάμ σβήνει το 38 σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, πληρώνοντας τελεσίδικα την αμεριμνησία του να γράψει σατυρικό ποίημα. Αυτός δεν εχει πέρασμα στη Δύση.

Όταν ο Κομματικός Καθοδηγητής της Ένωσης Λογοτεχνών θέλοντας να τονίσει τη δυσκολία του...έργου του, και την ψυχολογική ...κουραση του στο να ...συμμαζευει την «τεμπελιά» και την «ασωτεία» των ...επίλεκτων Σοβιετικών λογοτεχνών, ο Στάλιν του απαντάει δημόσια «Σύντροφε κανόνισε να κάνεις σωστά τη δουλειά σου με αυτούς, δεν έχω άλλους»

Ο Έρενμπουργκ, δεινός ...ισορροπιστής όλων των...εποχών, ...καιροσκόπος κατά πολλούς, maitre των συμβιβασμών κατα άλλους και μαέστρος στο να στηνει το παιχνιδι...σύμφωνα με πολλούς, φρόντιζε να τονίζει με μεγάλο κυνισμό σε όσους Δυτικούς διανοητές ...ενδιαφερονταν ότι η ...αχανής Σοβιετική αγορά μπορεί να τους προσφέρει …τεράστια αναγνώριση αλλά και τεραστιο...τιραζ του έργου τους.

Κι είναι ο Μπρετόν που αρνείται. Κι ειναι ο Καμυ που αντιστέκεται. Κι είναι ο Ζιντ που τρομάζει απο τα εκατομμύρια αντιτυπα του εργου του στην ΕΣΣΔ και κάνει δειλα την αυτοκριτική του.

Η Σβετλάνα Αλληλουγιεβα πέθανε προχθες σε έναν οικο ευγηρίας στο Ουισκονσιν. Η κορη του Ατσαλινου ...έκλεισε μαζί με τα μάτια της έναν αιωνα.
Τον έκλεισε σχεδόν αθορυβα, χωρίς ιδιαίτερη δημοσιοτητα, αν και εμβληματικό γεγονός η αυτομοληση της, την ώρα που ο έφηβος 21ος κουνιεται συθεμελα απο ιστορικές μετακινησεις.
Κι είχε απέραντη βια ο 20ος. Αλλά ας μην λησμονούμε με εύκολες ισοπεδώσεις ότι είχε ΚΑΙ απέραντη ...λατρεία.

Η Αχμάτοβα, η νιόνυφη του ποιητή Γκουμιλιόφ-εκτελέστηκε κι αυτός ως εχθρός του Λαού- η μαγική Άννα που στο ταξίδι του μέλιτος της γνωριζει τον Μοντιλιάνι και ζει τον υπεροχο θυελλωδη ερωτα της μαζί του, εισπρατωντας,βιωνωντας κι ...ανιχνευοντας το πραγματικό λαϊκό πενθος, βλέποντας να κλαινε γοερά για το θανατο του Στάλιν, αυτοι που στερηθηκαν τα παιδιά τους, τουφεκιστηκαν οι πατεράδες και οι άντρες τους, φυλακιστηκαν οι μάννες και οι αδελφές τους, έγραψε «Η νάρκωση θα περάσει»